Gần đây, mình mới tìm hiểu sâu hơn về một từ tưởng chừng rất tích cực: perfectionist – người cầu toàn. Trước đây, mình luôn nghĩ rằng cầu toàn là một đức tính tốt. Ai mà không muốn mọi thứ phải hoàn hảo chứ? Nhưng càng tìm hiểu, mình mới nhận ra: perfectionism không đơn giản như mình từng nghĩ, và nó hoàn toàn không giống với OCD – một dạng rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Cầu Toàn Không Phải Làm Việc Hoàn Hảo, Mà Là Nỗi Ám Ảnh Phải Hoàn Hảo
Những người cầu toàn thường tự đặt ra tiêu chuẩn rất cao – đến mức phi thực tế. Điều này tưởng như sẽ giúp họ đạt được nhiều thành tựu hơn, nhưng sự thật lại ngược lại: nó khiến họ trì hoãn, sợ bắt đầu, và thường xuyên cảm thấy không đủ tốt.
Mình là một ví dụ điển hình.
Mình từng dành hàng giờ để viết lại một dòng code, chỉ vì nó “chưa đẹp”, “chưa tối ưu” dù đã chạy tốt. Khi làm bài thuyết trình, mình sẵn sàng thức trắng chỉ để căn chỉnh từng dòng chữ, từng hiệu ứng chuyển slide. Nhưng cuối cùng, mình kiệt sức, bực bội và chẳng thấy tự hào chút nào.
Khi Cầu Toàn Trở Thành Gánh Nặng Tâm Lý
Mình không ngại chia sẻ rằng: mình đã từng bị trầm cảm và mất ngủ từ năm 2019 đến nay. Một phần đến từ những drama học đường, chuyện tình cảm, và áp lực tự học lập trình – lĩnh vực mà mình cực kỳ yêu thích nhưng cũng vô cùng khắt khe. Và tất nhiên, sự cầu toàn đã âm thầm “kích hoạt” những cảm xúc tiêu cực trong mình.
Mình đã từng nghĩ: “Mình phải giỏi hơn nữa”, “Sao mình vẫn chưa đủ tốt?” hay thậm chí là “Mình đúng là vô dụng!”. Những suy nghĩ này lặp đi lặp lại khiến mình rơi vào một vòng xoáy lo âu, mất ngủ triền miên, và phải dùng thuốc điều trị cho đến tận bây giờ.
INTJ – INFJ và Cái Bẫy Của Sự Hoàn Hảo
Mình thuộc nhóm tính cách INTJ, và cũng từng nghĩ mình có chút gì đó của INFJ – cả hai nhóm đều có điểm chung là theo đuổi lý tưởng và có tiêu chuẩn rất cao cho bản thân. Nhưng chính điều đó lại khiến mình dễ rơi vào cái bẫy của sự cầu toàn: luôn muốn mọi thứ phải thật hoàn hảo, rồi tự trách mình khi không đạt được điều đó.
Nếu bạn cũng giống mình, có thể bạn sẽ hiểu cảm giác: “Làm chưa đủ tốt thì thà đừng làm còn hơn.” Nhưng đó lại là thứ khiến chúng ta chậm tiến, trì hoãn, và dần đánh mất niềm vui trong quá trình học hỏi và phát triển.
Mình Đã Bắt Đầu Học Cách Tha Thứ Cho Chính Mình
Giờ đây, mình đang học cách:
-
Chấp nhận rằng “tốt đủ” cũng là tốt rồi.
-
Thay vì cố gắng làm mọi thứ hoàn hảo, mình bắt đầu hành động, dù còn chưa chắc chắn.
-
Tập thương lấy chính mình, nhất là khi không hoàn hảo như mong muốn.
-
Và quan trọng nhất: chia sẻ, để không phải đơn độc với những suy nghĩ tiêu cực.
Nếu bạn cũng đang vật lộn với sự cầu toàn, hãy nhớ: bạn không một mình. Và bạn không cần phải hoàn hảo để xứng đáng với hạnh phúc.
Hãy bắt đầu từ sự tử tế với chính mình. Đôi khi, đó mới là điều hoàn hảo nhất bạn có thể làm.
Tác giả của blog Gác nhỏ của Tùng, một trang blog tâm sự thầm kín về đời tư, chuyện học hành và chia sẻ những kiến thức chuyên sâu về một vài lĩnh vực. Là người con của đất mẹ anh hùng Hà Nam. Hiện đang sinh sống và theo học chuyên ngành Lập trình Web tại mảnh đất Hà Nam. Năm sau ra ở riêng rồi nên rất lười viết lách và hơi cục tính. Mình thích cái gì thì mình viết ra thôi. #thathu mà… :v